Semi diepladers zijn uitermate geschikt voor zwaar transport in de bouw en industrie. Mede dankzij verschillende uitvoeringen is het mogelijk dat de semi diepladers bijzonder goed manoeuvreerbaar zijn en hierdoor multifunctioneel inzetbaar zijn.
Semi opleggers kunnen worden toegepast voor het vervoer van onder andere betonelementen, onderdelen van windmolens en staalconstructies. Ook voor het vervoer van zeer zware machines zoals graafmachines en wegenbouwmachines, wordt er veelal gekozen voor transport met een semi dieplader.
(Bron: Broshuis BV)
In samenwerking met de uitvinder van de semi dieplader Broshuis BV (1965), wil ik het onderwerp van de zwanenhals als hulpmiddel voor het zekeren van ladingen graag toelichten.
Er bestaan twee soorten kopschotten; een EN12642 Code L en een EN12642 Code XL.
Een EN12642 Code L kopschot heeft een maximale voorgeschreven belastingswaarde van 5000daN. Een EN 12642 Code XL kopschot moet minimaal 50% van het gespecificeerde laadvermogen kunnen weerstaan.
Een zwanenhals kan natuurlijk ook krachten weerstaan.
Maar de zwanenhals is niet aan een test onderworpen met betrekking tot de toegestane maximale belasting hier tegen aan. Dit maakt dat een controleur veelal zonder het tonen van een certificaat uit gaat van een Code L á 5000daN.
Echter is de zwanenhals een onderdeel van het chassis en kan in theorie dan ook veel meer aan krachten weerstaan dan de genoemde 5000daN, maar omdat er verder geen gegevens voorhanden zijn, gaat men hier maar van uit.
Wat is het doel van deze berekening?
Om vast te stellen dat de kracht tegen de zwanenhals veroorzaakt door de lading geen nadelige gevolgen heeft. Ook voor een onafhankelijk testinstituut is het vrij moeilijk om dit proefondervindelijk doormiddel van bijvoorbeeld een druktest in de praktijk uit te voeren. De 'markt' is ook vrij gering om dit te bewerkstelligen.
Het is echter niet geheel onmogelijk, in het verleden zijn er wel ooit druktesten uitgevoerd.
Aan welke eisen moeten het onderdeel voldoen?
De materiaalspanning mag niet boven 0.55% van de vloeigrens zijn.
Welke normen zijn er van toepassing?
Staal soort S355
Maximale materiaalsterkte die toelaatbaar is?
198 N/mm2
Uitgangssituatie:
De zwanenhals inklemmen op de positie van de kingpin, zodat beweging mogelijk blijft.
Lading op de oplegger plaatsen zodat er een koppelingsdruk van 18.000Kg gegenereerd wordt.
Aan de bovenzijde (dus de meest ongunstigste positie) van de zwanenhals een last plaatsen die met 18.000Kg (van de ladingslast) drukt tegen de zwanenhals.
Uitkomst:
De zwanenhals vertoont nergens vervormingen die door de krachten erop veroorzaakt worden. Sterker nog, alles blijft ruimschoots binnen de geldende marges.
Hieronder in de rode kleur bij de kingpinpositie is het gevolg van de inklemming, dit is te wijten aan de randvoorwaarden in het computermodel.
(Deze wijkt af van de praktijk, waar de zwanenhals namelijk vrij kan bewegen door de schotel).
Ook de elastische vervorming (in de volksmond doorbuiging) is geen issue, dit blijft aan alle kanten ruim binnen de grenzen.
Conclusie:
We kunnen dus rustig concluderen dat de stelregel “wat een zwanenhals kan/mag dragen kan hij ook tegenhouden” gehanteerd kan/mag worden, omdat er zelfs dan nog meer dan voldoende restcapaciteit in de zwanenhals zit.
Let ook op het feit dat de belasting aan de bovenzijde van de zwanenhals geplaatst is, dit kan het meest ongunstigste punt zijn.
Als de lading volledig tegen de zwanenhals geplaatst is, dan word de zwanenhals niet op buiging (zoals in de berekening), maar op afschuiving belast en is deze dus nog vele malen sterker!
Het is mijns inziens wel de verantwoordelijkheid van de fabrikant om dit aan te geven en uit te leggen, zodat het product op de juiste wijze wordt gebruikt.
Dit kán mogelijk via een document waarop de volgende gegevens staan:
- De adresgegevens (eventueel logo) en het telefoonnummer van de constructeur/leverancier alsmede zijn verklaring dat de 'opbouw' bestand is tegen 'bepaalde' krachten.
- het document moet een uniek nummer hebben.
- het VIN nummer van het betrokken voertuig.
- een tekening of omschrijving met afmetingen van de constructie en toegepaste materialen (inclusief sterkteberekening)
- de condities waaronder e.e.a. van toepassing is (b.v. schoon/droog, gebruik antislip en positie lading)
- geen handgeschreven documenten.
Let wel, via dit document is het nog niet conform een normering.
Ik ben van mening dat een ieder in de schakel, de fabrikant, de gebruiker en de controlerende instanties, hier profijt van hebben. Ook is een afgegeven BC waarde (Blocking Capacity, maximale kracht die een blokkeerinrichting is ontworpen om in een bepaalde richting te dragen) voor het maken van berekeningen voor het lading zekeren een verademing.
Een specialistische training lading zekeren kan uitkomst bieden.
Veel veilige kilometers toegewenst!
Niels Bouwmeester
(Aan dit voorbeeld en de berekening kunnen geen rechten worden ontleend.)
