“Één spanband is geen spanband”, een veel gehoorde kreet in de markt, maar klopt het wel?
In de EN 12195-2 vinden we de volgende Engelstalige alinea, daar de normen niet in het Nederlands zijn;
In selecting and using web lashings, consideration shall be given to the required lashing capacity, taking into account the mode of use and the nature of the load to be secured. The size, shape and weight of the load, together with the intended method of use, transport environment and the nature of the load will affect the correct selection.
For stability reasons free-standing units of load have to be secured with a minimum of one pair of web lashings for frictional lashing and two pairs of web lashing for diagonal lashing.
Wanneer we de laatste alinea vertalen naar het Nederlands;
Om stabiliteits redenen moeten vrijstaande laadeenheden worden vastgezet met minimaal één paar spanbanden bij wrijvingskracht zekeren en twee paar spanbanden voor een directe zekering.
Een paar is twee
Ter verduidelijking;, een paar is twee.
In het moderne Nederlands bestaat zowel de woordgroep een paar = ‘een stel van twee’, als een paar = ‘een niet uitgedrukt, niet te groot aantal; enige’.
Door de spanmiddelen wordt de wrijvingskracht verhoogd en behouden, de wrijvingskracht zekert de lading in alle windrichtingen.
Er staat in de norm: één paar spanbanden bij wrijvingskracht zekeren bij vrijstaande laadeenheden. Dit is alleen van toepassing indien men alleen gaat neerbinden van een vrijstaande laadeenheid.
Een gecombineerde zekering valt hier dus buiten, bij een kopsjorring of blokkering in combinatie met een neerbinding is dit niet van toepassing. Uiteraard met inachtneming van de af te zekeren krachten. In het geval dat lading bevestigd is aan andere lading of aan vaste delen van de carrosserie, bijvoorbeeld bij een Code XL opbouw, hoeft er ‘slechts’ één spanband gebruikt te worden, indien die voldoende is om de lading afdoende te zekeren. (Wanneer vormsluiting in alle richtingen niet mogelijk is).
Ongeacht of de af te zekeren krachten al bereikt zijn met één spanband bij een vrijstaande laadeenheid d.m.v. neersjorren, dient u er dus nog minstens één te gebruiken.
De verklaring van de stabiliteits redenen heeft er mee te maken dat de lading onder de spanband of -ketting kan 'verdraaien' of 'kantelen' bij het gebruik van maar één spanmiddel bij vrijstaande ladingen.
Wanneer is een lading vrijstaand?
Een lading is vrijstaand indien er enkel en alleen contact is met de laadvloer.
(Bron: Load Info Actuele informatie over ladingzekering)
Krachtsluitende ladingzekering
Wrijvingskracht zekeren ofwel neerbinden of neersjorren is nog altijd de meest voorkomende methode van ladingzekering. Het is echter de minst effectieve methode.
Om de optimale voorspankracht te bereiken zijn er spanelementen nodig met een hoge STF, in combinatie met hoekbeschermers voor een optimale geleiding en een bindhoek van circa 90°.
Ook moeten de goederen drukvast/stabiel zijn, alleen dan kan de ingebrachte voorspankracht tot het contactvlak van lading en laadvloer doordringen en de wrijvingskracht plaatselijk verhogen. Comprimeerbare goederen kunnen de krachten niet geleiden.
(Bron: Load Info Actuele informatie over ladingzekering)
Ook kan de voorspankracht alleen maar gerealiseerd worden als het spanmiddel de gehele breedte van de lading raakt. Enkel op die manier kan de lading door de voorspankracht toereikend op de laadvloer gedrukt worden.
(Bron: Load Info Actuele informatie over ladingzekering)
De onderlinge tussenruimten tussen een lading dienen ook vermeden te worden.
Lading kan door de onderlinge ruimte door het spanmiddel naar binnen gedrukt worden, hierdoor werkt de voorspankracht minder of niet.
(Bron: Load Info Actuele informatie over ladingzekering)
Bindhoek bepalend
De bindhoek α, welke gemeten wordt tussen het spanmiddel en de laadvloer, heeft grote invloed op de effectieve voorspanning bij het neerbinden. Hoe groter de bindhoek α, des te meer voorspankracht er op de lading kan werken. Het meest effectief is een bindhoek α van 90°.
(Bron: Load Info Actuele informatie over ladingzekering)
Spanmiddelen combineren
Ook mag er volgens de normeringen geen combinatie van verschillende spanmiddelen gebruikt worden. In de EN 12195-2 & EN 12195-3 vinden we de volgende Engelstalige alinea, daar de normen niet in het Nederlands zijn;
Because of different behaviour and elongation under load conditions, different lashing equipment (e. g. lashing chain and web lashings) shall not be used to lash the same load. Consideration shall also be given to ancillary fittings (components) and lashing devices in the load restraint assembly are compatible with the web lashing or chains. Usage of equal combined lashings is admissible.
Wanneer we de alinea weer omzetten in de Nederlandse taal;
Vanwege verschillend gedrag en rek onder belasting, mogen verschillende sjormiddelen (bijv. sjorkettingen en spanbanden) niet worden gebruikt om dezelfde lading te sjorren. Er moet ook rekening worden gehouden met aanvullende hulpstukken (componenten) en sjormiddelen in de ladingzekering die compatibel zijn met de spanband of ketting.
Het gebruik van gelijke gecombineerde spanmiddelen is toegestaan.
Ongeacht dat de zekeringskracht op deze manier is behaald is het dus niet geoorloofd om verschillende sjormiddelen te gebruiken voor dezelfde 'lading'. Ook niet wanneer de zekeringskracht al is behaald doormiddel van enkel kettingen en er om onverklaarbare redenen nog extra gezekerd wordt met bijvoorbeeld spanbanden.
Ondanks dat er bijvoorbeeld in de rijrichting kettingen gebruikt zijn en in de tegengestelde richting spanbanden toegepast worden, is dit dus ook niet toegestaan, dit omdat het woord 'lading' gebruikt is, in plaats van bijvoorbeeld spanrichting.
De krachten kunnen natuurkundig onmogelijk gelijktijdig optreden in de rij- en tegenovergestelde richting maar in bochten en uitwijkmanoeuvres worden de spanelementen wel gelijktijdig belast. Het is dus niet toegestaan omdat de materialen anders kunnen uitrekken.
Een specialistische training lading zekeren kan uitkomst bieden.
Veel veilige kilometers toegewenst!
Niels Bouwmeester
