Big bags, één van de meest onderschatte ladingen om af te zekeren. Het is niet de verpakking, die moeilijk te zekeren is, maar juist de inhoud er van.
(Bron: Transportbedrijf Gesink B.V.)
Bulkmaterialen
Een big bag is een zak voor opslag of vervoer van relatief kleine hoeveelheden losgestort goed, zoals zand, grind, graan, steen, afval, etc. Er zijn vele varianten big bags te verkrijgen, qua volume, inhoud en afmetingen. Een big bag is meestal gemaakt van geweven PP- kunststof, in verschillende kwaliteiten. De meest voorkomende big bags hebben een capaciteit tussen de 500 en 2000 liter. Wanneer de bag gevuld is, zal deze veelal 1 tot 2 meter hoog zijn. Aan de bovenkant zitten lussen waarmee de zak opgetild of opengehouden kan worden.
Een big bag wordt ook vaak op een pallet gezet. Als de zak niet past bij het formaat van de pallet, zal dit leiden tot vrijwel onoplosbare ladingzekeringsproblemen en moet dan ook niet worden geaccepteerd door de vervoerder.
Een big bag kan hergebruikt worden, al komt dit echter vrij weinig voor, omdat het schoonmaken moeilijk en duur kan zijn.
Flexibele laadeenheid
De big bag zelf is onstabiel, het is niets meer dan een grote, flexibele zak. Door het vullen van een big bag ontstaat er vaak een kegelvorm, ook dit is een onderschatting.
Wat de stabiliteit van het geheel ten goede kan komen, is om tijdens het vullen gebruikt te maken van een zgn. triltafel. Ook de big bag minimaal 24 uur te laten staan voor het laden, kan de bestendigheid ten goede komen.
Standaard middelen en methoden
Men denkt dat een EN 12642 Code XL opbouw voldoende is voor een veilig vervoer, maar dit is lang niet in alle gevallen zo. Zo zitten er voorwaarden aan vormsluiting vast, dat je vaak de loze ruimten wel op moet gaan opvullen én bestaan er tal van variaties qua inhoud, dat elke big bag uniek behandeld dient te worden omtrent het zekeren hiervan.
Dit wil zeggen dat ik van mening ben dat elke unieke inhoudelijke big bag dynamisch getest dient te worden om hier gedegen uitsluitsel over te kunnen geven.
Ofwel, niet elke methode is toereikend voor elke big bag. Het gewicht is veelal bekend maar hoe de lading zich in de big bag gedraagt is niet te berekenen. Ook in de certificaten worden in de regel geen big bags vermeld, dus specifiek voor big bags moeten individuele tests worden uitgevoerd.
Indien vormsluiting mogelijk is, maar daardoor de te benodigde zekeringskracht niet voldoende kan zijn, is het dus noodzaak om nog meer maatregelen te nemen om correct te zekeren.
Opbouw
Probeer de big bags zo dicht mogelijk tegen elkaar te plaatsen en vul de tussenruimten op. Ook hier bestaan handige oplossingen voor tegenwoordig, stuwzakken of pallets etc.
Hierdoor is het mogelijk dat je voertuigopbouw mee doet voor het zekeren van de big bags. Bij voorkeur een XL gecertificeerde opbouw in de juiste technische staat.
Probeer hierbij ook zijborden te gebruiken. Denk er ook aan om de insteeklatten zodanig in de juiste hoogte te positioneren, dit voor het zwaartepunt van de big bag.
Dit geldt eveneens voor blokkeerbalken, positioneer deze zodanig in de juiste hoogte dat de big bag niet ombuigt over de balk heen.
Maak ook gebruik van spanbanden met een hoge voorspankracht, span het aan, ontspan de boel weer om het vervolgens weer aan te spannen. En maak (juist) gebruik van antislipmateriaal. Gebruik een kantbalk met sjorogen erin geïntegreerd, dit komt de beperkte zekeringsruimte ten goede.
Let wel, het is zo dat big bags die in een bocht in de zijwand kantelen, daar in blijven hangen, ze staan daarna niet meer op. Ook ben je hierdoor breder dan 2,55 meter, wat niet is toegestaan. Daarnaast verandert de lastverdeling.
Neerbinden
Er zijn al tientallen dynamische rijtesten verricht door testcentra omtrent dit verhaal, daaruit is bijvoorbeeld gebleken dat bij geen enkel product, door er een pallet bovenop te leggen en vervolgens de lading te gaan neerbinden, dit voldoende effect had.
Ook zonder de pallet, dus enkel neerbinden is het een vrij lastig verhaal. Dit komt doordat de gecreëerde neerwaartse druk, als gevolg van de ingeleide voorspanning, zich in de inhoud van de big bag laat zakken. Dit is geen voldoende zekering, want door de trillingen tijdens de rit zakt vaak alles nogmaals na en krijg je erg veel verlies van voorspankracht, al dan niet geheel verlies.
De chauffeur moet door deze methode nog veel vaker naspannen en controleren.
Wat wel iets kan helpen is, de spanbanden een keer te spannen, los te halen en daarna weer vast te zetten. De banden snijden dan dieper in de inhoud en hierdoor is het mogelijk om meer voorspanning in de band te behouden. Óók dit, werkt maar bij bepaalde producten. Belangrijk is het gedrag van de inhoud bij trillingen en "onder de band", dus hoe de goederen zich onder druk gedragen speelt een grote rol.
Kruissjorren
De methode kruissjorren werkt eveneens maar bij bepaalde producten.
Dit kán een combinatie zijn van neerbinden en kopsjorren.
Een gekruiste sjorring is alleen mogelijk als dit getest en gecertificeerd is.
Bundelen
Dan hebben we nog een optie om vier big bags te bundelen tot één, met bijvoorbeeld een spanband. Vervolgens te kopsjorren voorwaarts en achterwaarts, dit is mogelijk om de spanband door de lussen van de big bag te halen.
Dit kost meer tijd maar is wel een methode die naar mijns inziens goed kan werken.
(Bron: K+S KALI GmbH)
Sinds kort zijn er ook big bags op de markt met een antislip laag aan de onderzijde. De stevigheid van de big bag zelf is er ook in verschillende variaties, gebruik indien mogelijk een zo'n stijf mogelijke variant.
Gespecialiseerde middelen
Ook bestaan er gespecialiseerde systemen waarbij een EN 12642 Code XL opbouw overbodig kan zijn.
De effectieve methoden kunnen alleen worden gevonden door middel van het testen. Zonder dit gedaan te hebben is het dus vrijwel onmogelijk om je ook maar een enige richtlijn, normering of wet te kunnen houden. Wel komen er steeds meer nieuwe voertuigen op de markt die geschikt zijn als schuifzeil trailer voor big bags.
Daarnaast is het zo dat veel transportbedrijven werken met meerdere opdrachtgevers, en dus verschillende ladingen te vervoeren krijgen. Hierdoor krijgt een chauffeur vaak alleen standaard zekeringsmiddelen mee in plaats van product specifieke zekeringsoplossingen.
Er zijn dus oplossingen mogelijk maar zijn soms zo arbeidsintensief omdat er veel geklommen moet worden en het komt de arbeidsveiligheid niet ten goede.
VDI 2700 Blatt 18
In Duitsland heeft men een poging gedaan om hier een richtlijn voor te schrijven:
Blatt 18, Ladungssicherung auf Straßenfahrzeugen - Sichern von Schüttgütern in flexiblen Verpackungen.
Deze richtlijn is echter alweer ingetrokken en wordt momenteel herschreven. Dit geeft m.i. aan, de complexiteit van dit soort regelgeving. De verwachting is dat er snel een herziende versie zal verschijnen. Het is in ieder geval duidelijk dat er voor big bags geen rekenmethode komt, maar vormsluiting en nog eens vormsluiting!
Samenvattend
Er zijn dus zodanig veel factoren die een rol kunnen spelen in het correct zekeren van big bags, dat een goede afweging lastig te maken is. Alleen door middel van dynamisch testen van de geladen big bags, kan objectief worden vastgesteld wat de beste methode voor het lading zekeren is.
De geschikt(st)e systematiek kan uiteindelijk alleen worden voorgeschreven door de verlader; als het goed is kent deze zijn product goed genoeg om de juiste zekering te bepalen en voor te schrijven. Noch de chauffeur, noch de controleur onderweg, kan de toestand feitelijk correct beoordelen!
Een specialistische training lading zekeren kan uitkomst bieden.
Veel veilige kilometers toegewenst!
Niels Bouwmeester
